Basiszorg en ondersteuning
arbeidsmarktfinaliteit, BSO, studiedomein Maatschappij en welzijn, 3de graad
Inhoud van de studierichting
Heb je een hart voor mensen en help je graag anderen? Dan is de studierichting Basiszorg en Ondersteuning iets voor jou! In deze praktische opleiding binnen de arbeidsmarktfinaliteit leer je de basisvaardigheden om zorg en ondersteuning te bieden aan mensen in verschillende levenssituaties.
Deze richting in de 3e graad (5e en 6e leerjaar) bereidt je voor op een job in de zorgsector of sociale dienstverlening. Je ontwikkelt vaardigheden om personen te ondersteunen bij hun dagelijkse activiteiten, met aandacht voor welzijn, hygiëne en veiligheid. Dankzij praktijkgerichte lessen en stages leer je hoe je op een respectvolle en professionele manier omgaat met zorgvragers, zoals ouderen, kinderen en mensen met een beperking.
Wil je later werken in de zorgsector of als assistent in de gezondheids- en welzijnszorg? Dan is Basiszorg en Ondersteuning de perfecte keuze om een solide basis te leggen voor je toekomst!
Doel opleiding
De studierichting Basiszorg en Ondersteuning behoort tot de arbeidsmarktfinaliteit en richt zich op leerlingen die praktijkgericht willen leren en zich willen voorbereiden op een job in de zorgsector. Na het succesvol afronden van de 3e graad (5e en 6e leerjaar) behaal je een onderwijskwalificatie 3, dat bevestigt dat je over de noodzakelijke beroepscompetenties beschikt.
Let op: je behaalt dus een diploma secundair onderwijs, onderwijskwalificatie 3 (OK3).
In deze opleiding werk je aan volgende doelstellingen:
- Teamgericht werken: Je leert hoe je efficiënt samenwerkt met collega’s en hoe je communicatie en afspraken binnen een zorgteam toepast.
- Kwaliteitsbewust handelen: Je voert zorg- en ondersteunende taken uit met oog voor hygiëne, veiligheid en comfort, rekening houdend met interne procedures en richtlijnen.
- Zorg en ondersteuning bieden: Je helpt bij basisverzorging, voeding en mobiliteit van zorgvragers, afgestemd op hun individuele noden.
- Zelfstandig en verantwoordelijk werken: Je ontwikkelt vaardigheden om taken nauwkeurig en zelfstandig uit te voeren binnen een zorgcontext.
- Respectvolle en professionele omgang: Je leert hoe je op een respectvolle en empathische manier omgaat met mensen van verschillende leeftijden en achtergronden.
Deze competenties worden ontwikkeld door een combinatie van theorie, praktijkoefeningen en stages in diverse zorgomgevingen. Hierdoor krijg je een realistische en waardevolle voorbereiding op een job in de sector.
Inhoud opleiding
De studierichting Basiszorg en Ondersteuning in de derde graad biedt een evenwichtige combinatie van theorie en praktijk, met een sterke focus op het ontwikkelen van de nodige vaardigheden voor een job in de zorg- en welzijnssector. Je leert zorg en ondersteuning bieden aan verschillende doelgroepen en krijgt de kans om je vaardigheden in de praktijk te versterken via stages.
Algemeen gedeelte
In het algemene vakkenpakket werk je aan essentiële vaardigheden zoals taalvaardigheid, kritisch denken en fysieke fitheid:
- Levensbeschouwing – Reflectie over waarden, normen en ethiek binnen de zorgsector.
- Lichamelijke opvoeding – Behoud van een goede fysieke gezondheid en motorische vaardigheden.
- Nederlands – Communicatievaardigheden om professioneel en klantgericht te werken.
- Engels – Basiskennis om eenvoudige gesprekken te voeren met anderstalige zorgvragers.
- Project Algemene Vakken (PAV) – Integratie van wiskunde, maatschappelijke vorming en probleemoplossend denken.
Specifiek gedeelte
Dit gedeelte richt zich op de kernvaardigheden die je nodig hebt in de zorgsector:
- Verzorging – Basiszorgtechnieken zoals persoonlijke hygiëne, mobiliteit en comfortzorg.
- Indirecte zorg – Ondersteunende taken zoals huishoudelijke zorg en logistiek.
- Voeding – Basisprincipes van gezonde voeding en maaltijdbereiding in een zorgcontext.
- Opvoedkunde – Begeleiding van zorgvragers met aandacht voor hun sociale en emotionele ontwikkeling.
- Stage – Praktijkervaring in verschillende zorginstellingen om de opgedane kennis toe te passen.
Door de combinatie van praktijkgerichte lessen en stages bouw je aan een stevige basis voor een job in de zorgsector of verdere specialisatie binnen de arbeidsmarktfinaliteit.
Verschil met andere richtingen
De studierichting Basiszorg en Ondersteuning in de derde graad arbeidsmarktfinaliteit onderscheidt zich van andere richtingen binnen het studiedomein Maatschappij en Welzijn (Care) en van studierichtingen in andere domeinen binnen de arbeidsmarktfinaliteit.
🆚 Basiszorg en Ondersteuning vs. Haarverzorging
Beide richtingen behoren tot het studiedomein Maatschappij en Welzijn (Care) en de arbeidsmarktfinaliteit, maar hebben een verschillende focus:
- Basiszorg en Ondersteuning richt zich op het verlenen van zorg en ondersteuning aan mensen in verschillende levensfasen en zorgsituaties. De nadruk ligt op basiszorg, indirecte zorg, voeding en opvoedkunde. Deze opleiding bereidt je voor op een job in de zorgsector, waar je ondersteuning biedt aan zorgvragers zoals ouderen, kinderen en mensen met een beperking.
- Haarverzorging legt de nadruk op haarverzorgingstechnieken, styling en klantgericht werken binnen de kapperssector. Hier draait het om esthetiek, mode en technieken om klanten een verzorgde look te geven. De opleiding bereidt je voor op een loopbaan als kapper of medewerker in de schoonheidssector.
🆚 Basiszorg en Ondersteuning vs. andere studiedomeinen in de arbeidsmarktfinaliteit
Binnen de derde graad arbeidsmarktfinaliteit zijn er verschillende studierichtingen, elk met een eigen karakter en beroepsgerichte focus. Basiszorg en Ondersteuning onderscheidt zich door zijn zorgende en mensgerichte insteek, in tegenstelling tot richtingen die focussen op techniek, handel of horeca:
- Basiszorg en Ondersteuning draait om het ondersteunen en verzorgen van mensen in hun dagelijks leven. Je leert basiszorg, huishoudelijke ondersteuning en opvoedkundige begeleiding, met een sterke nadruk op empathie en respectvolle omgang met zorgvragers.
- Andere studiedomeinen binnen de arbeidsmarktfinaliteit, zoals STEM, Economie en Organisatie, Voeding en Horeca of Kunst en Creatie, hebben een andere focus. Studierichtingen binnen deze domeinen bereiden je voor op technische, zakelijke, culinaire of creatieve beroepen, waar analytisch denken, ondernemerschap of handvaardigheid centraal staan.
Kort samengevat: Basiszorg en Ondersteuning is een richting voor leerlingen die graag praktisch aan de slag gaan en mensen willen helpen in hun dagelijks leven. Het is een ideale keuze voor wie wil werken in de zorgsector en zich verder wil specialiseren in ondersteuning en basiszorg.
Toekomstmogelijkheden
Wat behaal je na het 6e jaar in de arbeidsmarktfinaliteit (BSO)?
✔️ Je behaalt het diploma secundair onderwijs met onderwijskwalificatie niveau 3 (OK3).
✔️ Je behaalt één of meerdere erkende beroepskwalificaties, afhankelijk van je studierichting.
👉 Belangrijk: In tegenstelling tot de doorstroom- en dubbele finaliteit behaal je met OK3 geen onderwijskwalificatie niveau 4 (OK4). Dit betekent dat je niet rechtstreeks een professionele of academische bachelor kan starten zonder eerst een voorbereidend jaar te volgen. Een graduaatsopleiding aan een hogeschool kan je wél direct starten.
Wat zijn je mogelijkheden na het 6e jaar arbeidsmarktfinaliteit?
✅ 1. Rechtstreeks aan het werk
Je kan onmiddellijk de arbeidsmarkt betreden in een beroep waarvoor je een beroepskwalificatie hebt behaald, zoals:
• Zorgkundige in de zorgsector
• Kinderbegeleider in de kinderopvang
• Logistiek medewerker in een ondersteunende functie
✅ 2. Een 7e specialisatiejaar (OK3) volgen
Wil je je verder specialiseren en je kansen op de arbeidsmarkt vergroten? Dan kan je een 7e specialisatiejaar volgen om extra beroepskwalificaties te behalen.
Voorbeelden:
• 7e jaar Verzorgende/Zorgkundige
• 7e jaar Kinderbegeleider
✅ 3. Een graduaatsopleiding volgen
Met een OK3-diploma kan je rechtstreeks instromen in een graduaatsopleiding aan een hogeschool. Een graduaatsopleiding is praktijkgericht en bereidt je voor op een specifieke job in de sector.
✅ 4. Een 7e voorbereidend jaar op hoger onderwijs volgen
Wil je een professionele bachelor of een academische bachelor volgen? Dan moet je eerst een 7e voorbereidend jaar op hoger onderwijs afronden. Dit jaar bereidt je voor op de overstap naar een bacheloropleiding.
Wat als je na OK3 toch een bacheloropleiding wil volgen?
✔️ Stap 1: Eerst een 7e voorbereidend jaar op hoger onderwijs volgen.
✔️ Stap 2: Daarna kan je instromen in een professionele of academische bacheloropleiding aan een hogeschool of universiteit.
Samengevat:
1️⃣ Je behaalt in het 6e jaar een diploma secundair onderwijs (OK3) en beroepskwalificaties.
2️⃣ Je kan direct gaan werken in de sector waarin je bent opgeleid.
3️⃣ Wil je extra beroepskwalificaties? Dan kan je een 7e specialisatiejaar volgen.
4️⃣ Wil je verder studeren?
• Een graduaatsopleiding kan je rechtstreeks starten.
• Voor een professionele of academische bachelor moet je eerst een 7e voorbereidend leerjaar op hoger onderwijs volgen.
Met dit diploma heb je verschillende mogelijkheden om je carrière verder uit te bouwen! 🚀
Leerlingenprofiel
De studierichting Basiszorg en Ondersteuning is ideaal voor leerlingen die graag praktisch aan de slag gaan en een hart hebben voor zorg en welzijn. In deze opleiding leer je hoe je anderen kunt ondersteunen bij hun dagelijkse activiteiten en basiszorg kunt verlenen in diverse zorgomgevingen.
Herken je jezelf in onderstaande kenmerken? Dan is deze richting iets voor jou!
✔ Je helpt graag anderen. Je voelt je goed wanneer je mensen kunt ondersteunen en begeleiden.
✔ Je werkt graag met mensen. Je hebt een sociale en zorgzame instelling en respecteert anderen.
✔ Je hebt geduld en empathie. Je kan goed luisteren en omgaan met zorgvragers in verschillende situaties.
✔ Je leert graag door te doen. Je vindt het fijn om vaardigheden aan te leren via praktijklessen en stages.
✔ Je werkt nauwkeurig en hygiënisch. Je begrijpt het belang van veiligheid en zorgvuldigheid in de zorgsector.
✔ Je kan zowel in team als zelfstandig werken. In deze opleiding leer je samenwerken met anderen, maar ook zelfstandig je taken uitvoeren.
Vaardigheden en competenties
In Basiszorg en Ondersteuning ontwikkel je praktische en sociale vaardigheden om zorg en ondersteuning te bieden in diverse zorgomgevingen.
🔹 Basiszorg en hygiëne – Persoonlijke verzorging, mobiliteit en comfort van zorgvragers.
🔹 Huishoudelijke en logistieke ondersteuning – Creëren van een veilige en hygiënische leefomgeving.
🔹 Voeding en maaltijdbereiding – Basiskennis over gezonde voeding en praktische toepassing.
🔹 Samenwerken en communiceren – Respectvol omgaan met zorgvragers, collega’s en familie.
🔹 Zelfstandig en verantwoordelijk handelen – Werken volgens richtlijnen en ethische principes.
Lessentabel
| Vak | 5CBO | 6CBO | |
|---|---|---|---|
| Algemeen gedeelte | |||
| Levensbeschouwing | 2 | 2 | |
| Lichamelijke opvoeding | 2 | 2 | |
| Nederlands | 1 | 1 | |
| Engels | 2 | 2 | |
| PAV | 7 | 7 | |
| Specifiek gedeelte | |||
| Verzorging | 4 | 4 | |
| Indirecte zorg | 2 | 3 | |
| Voeding | 3 | 2 | |
| Opvoedkunde | 3 | 3 | |
| Stage | 8 | 8 | |
| Totaal | 34 | 34 |
Veelgestelde vragen (FAQ) over Basiszorg en ondersteuning
Basiszorg en Ondersteuning is een praktische studierichting binnen de 3e graad arbeidsmarktfinaliteit die je voorbereidt op een job in de zorgsector. Je leert zorg en ondersteuning bieden aan verschillende doelgroepen, zoals ouderen, kinderen en personen met een beperking.
Je ontwikkelt vaardigheden op het gebied van:
✔ Basiszorg (hygiëne, mobiliteit en comfortzorg)
✔ Huishoudelijke en logistieke ondersteuning
✔ Voeding en maaltijdbereiding
✔ Opvoedkunde en sociale begeleiding
✔ Communicatie en samenwerken in een zorgteam
✔ Praktijkervaring via stages
Deze opleiding is voornamelijk praktisch en richt zich op het leren door te doen. Naast praktijklessen krijg je ook stages in zorginstellingen om je vaardigheden in de echte werkomgeving toe te passen.
Tijdens de opleiding loop je stage in zorg- en welzijnsinstellingen, zoals woonzorgcentra, kinderdagverblijven of voorzieningen voor mensen met een beperking. Dit helpt je om praktijkervaring op te doen en de beroepswereld beter te leren kennen.
Je wordt hierin begeleid door stagementoren in Level X.
Na het 6e jaar Basiszorg en Ondersteuning behaal je een diploma secundair onderwijs met onderwijskwalificatie niveau 3 (OK3) en één of meerdere beroepskwalificaties.
Let op: je behaalt geen onderwijskwalificatie niveau 4 (OK4) en kan niet rechtstreeks naar het hoger onderwijs.
Na het afstuderen in Basiszorg en Ondersteuning in het 6e jaar behaal je een diploma secundair onderwijs met onderwijskwalificatie niveau 3 (OK3). Dit biedt je verschillende mogelijkheden:
- Rechstreeks aan het werk in de zorgsector, bijvoorbeeld als verzorgende, begeleider in de gezinszorg of zorgassistent in diverse instellingen zoals woonzorgcentra, ziekenhuizen, of bij thuiszorgdiensten.
- Een 7e specialisatiejaar volgen om je kennis en vaardigheden verder te verdiepen en bijkomende beroepskwalificaties te behalen.
- Rechstreeks instromen in een graduaatsopleiding, bijvoorbeeld Graduaat in de Zorg of Graduaat in Gezondheidszorg, aan een hogeschool.
- Een 7e voorbereidend jaar op hoger onderwijs volgen als je verder wilt studeren in een professionele of academische bachelor, zoals Verpleegkunde of Sociaal Werk.
Ja, na het afstuderen in Basiszorg en Ondersteuning kan je verder studeren. Je hebt verschillende opties:
- Instromen in een graduaatsopleiding, bijvoorbeeld Graduaat in de Zorg of Graduaat in Gezondheidszorg, aan een hogeschool.
- Een 7e voorbereidend jaar op hoger onderwijs volgen als je verder wilt studeren in een professionele of academische bachelor, zoals Verpleegkunde, Sociaal Werk of Psychologie.
- Een 7e specialisatiejaar volgen binnen de zorgsector om je kennis en vaardigheden verder te verdiepen en bijkomende beroepskwalificaties te behalen.