Biotechnologische en chemische technieken
dubbele finaliteit, TSO, studiedomein STEM, 3de graad
Inhoud van de studierichting
Biotechnologische en chemische technieken is een studierichting in de derde graad (5e en 6e leerjaar) binnen de dubbele finaliteit. Dit betekent dat de opleiding je voorbereidt op zowel verdere studies in het hoger onderwijs als een directe instap op de arbeidsmarkt. De basisvorming is gelijk aan die van andere studierichtingen binnen de dubbele finaliteit, maar legt een sterke nadruk op chemie en biologie in een praktijkgerichte context.
Deze studierichting combineert theoretische inzichten met praktijkgerichte vaardigheden, waarbij je een stevige basis krijgt in wetenschappelijke en technologische concepten.
- Labovaardigheden en onderzoek
Je leert werken in een laboratoriumomgeving, waar je experimentele technieken toepast, protocollen volgt, laboratoriumapparatuur hanteert en analyseresultaten interpreteert. - Productiesystemen en procestechnieken
Je ontwikkelt competenties die van pas komen in de voedings-, chemische en farmaceutische industrie. Je leert productieprocessen begrijpen, opvolgen en optimaliseren, en krijgt inzicht in de werking van industriële installaties. - Duurzaamheid en innovatie
Je wordt je bewust van milieu-uitdagingen en duurzame technologieën. Je onderzoekt hoe wetenschappelijke vooruitgang kan bijdragen aan innovatieve oplossingen zoals hernieuwbare energie, duurzame productieprocessen en milieuvriendelijke toepassingen.
Deze opleiding bereidt je voor op verschillende functies binnen laboratoria en de industriesector, maar biedt ook een stevige basis om verder te studeren in wetenschappelijke of technologische richtingen.
Doel opleiding
De studierichting Biotechnologische en chemische technieken in de 3de graad behoort tot de dubbele finaliteit, wat betekent dat je zowel voorbereid wordt op verdere studies in het hoger onderwijs als een vlotte instap in de arbeidsmarkt.
De opleiding combineert een wetenschappelijke basis met praktijkgerichte vaardigheden en leidt tot drie erkende beroepskwalificaties:
- Labotechnische medewerker
- Laboratoriumassistent
- Operator in de voedings-, chemische en farmaceutische industrie
Binnen deze opleiding ontwikkel je technische, wetenschappelijke en analytische vaardigheden die essentieel zijn in laboratoria en productieomgevingen.
- Onderzoek en laboratoriumtechnieken
Je leert werken volgens wetenschappelijke methodes en doorloopt een onderzoekscyclus waarbij je data verzamelt, analyseert en interpreteert. Daarnaast leer je protocollen volgen, laboratoriumapparatuur correct hanteren en veiligheids- en kwaliteitsnormen toepassen. - Productie- en procestechnologie
Je krijgt inzicht in geautomatiseerde productieprocessen binnen de voedings-, chemische en farmaceutische industrie. Je leert productieparameters opvolgen, storingen detecteren en processen bijsturen om een efficiënte werking te garanderen. - Duurzaam en kwaliteitsbewust werken
Je ontwikkelt een kritische en milieubewuste houding, waarbij je nadenkt over innovatieve en duurzame toepassingen in de sector. Denk aan energie-efficiëntie, hernieuwbare grondstoffen en het minimaliseren van milieubelasting.
Met deze opleiding leg je een stevige basis voor een carrière als laborant, kwaliteitscontroleur, operator of onderzoekstechnicus, maar ook voor verder studeren in richtingen zoals biochemie, chemie, voedings- en farmaceutische wetenschappen.
Inhoud opleiding
De studierichting Biotechnologische en chemische technieken biedt een sterke wetenschappelijke en technische vorming binnen de dubbele finaliteit. De opleiding combineert theorie en praktijk, met een brede algemene basis en een gespecialiseerde vorming in biologie, chemie en fysica.
Algemene vorming
De algemene vorming is dezelfde als bij alle studierichtingen binnen de dubbele finaliteit en biedt een brede basis in talen, wiskunde, wetenschappen en maatschappelijke vakken. Deze vakken zorgen ervoor dat je communicatief sterk staat, kritisch leert denken en inzicht krijgt in de bredere maatschappelijke context.
Specifieke wetenschappelijke en technische vorming
Binnen het specifieke gedeelte ligt de nadruk op een diepgaande wetenschappelijke en technologische vorming, waarbij je zowel theoretische kennis als praktische vaardigheden opdoet:
🔬 Biologie – Verkenning van microbiologie, biochemische processen en hun toepassingen in laboratoria en industriële contexten.
🧪 Chemie – Toepassen van analysetechnieken, reactiemechanismen en laboratoriumprotocollen binnen de chemische sector.
⚙️ Fysica – Basisprincipes van natuurkunde en hun relevantie in laboratoriumonderzoek en industriële processen.
🧫 Biotechnologische en chemische technieken:
- 🏭 Chemie – Verfijnde laboratoriumvaardigheden, kwaliteitscontrole en chemische procestechnologie.
- 🧬 Biologie – Praktische toepassing van biotechnologische technieken en biochemische processen.
- 📊 Fysica – Fysische meet- en analysetechnieken binnen biotechnologie en chemie.
Deze opleiding bereidt je voor op een brede waaier aan carrièremogelijkheden binnen laboratoria, kwaliteitscontrole en productieprocessen in diverse sectoren zoals de voedings-, chemische en farmaceutische industrie. Daarnaast biedt het een solide basis om door te stromen naar het hoger onderwijs binnen wetenschappelijke en technologische richtingen.
Verschil met andere richtingen
De studierichting Biotechnologische en chemische technieken in de 3e graad, dubbele finaliteit, onderscheidt zich van andere richtingen binnen het studiedomein STEM en van richtingen binnen andere studiedomeinen in de dubbele finaliteit.
🆚 Biotechnologische en chemische technieken vs. Elektromechanische technieken
Beide richtingen behoren tot het studiedomein STEM en de dubbele finaliteit, maar hebben een verschillende focus:
- Biotechnologische en chemische technieken richt zich op chemie, biologie en laboratoriumtechnieken met toepassingen in de farmaceutische, chemische en voedingsindustrie. De nadruk ligt op laboratoriumvaardigheden, kwaliteitscontrole en procestechnieken.
- Elektromechanische technieken combineert elektriciteit en mechanica en richt zich op het ontwerpen, bouwen en onderhouden van industriële installaties en geautomatiseerde systemen. De focus ligt op mechanische en elektrische principes, materiaalkunde en programmatie van technische installaties.
🆚 Biotechnologische en chemische technieken vs. andere studiedomeinen
Binnen de dubbele finaliteit zijn er verschillende studierichtingen, elk met hun eigen karakter en toepassingen. Biotechnologische en chemische technieken onderscheidt zich door zijn wetenschappelijke en technologische benadering, in tegenstelling tot richtingen die meer gericht zijn op economie, zorg of kunst.
- Biotechnologische en chemische technieken draait om chemie, biologie en fysica in een laboratorium- en productieomgeving. De focus ligt op onderzoek, kwaliteitscontrole en industriële toepassingen in de chemische en farmaceutische sector.
- Andere studiedomeinen binnen de dubbele finaliteit, zoals Economie en Organisatie of Maatschappij en Welzijn, leggen de nadruk op zakelijke, administratieve of sociale vaardigheden. Richtingen binnen deze domeinen bereiden leerlingen voor op sectoren zoals ondernemen, gezondheidszorg of sociaal werk, waar wetenschappelijke laboratoriumvaardigheden minder centraal staan.
Deze studierichting is ideaal voor leerlingen met een sterke interesse in wetenschappen en technologie, die zich willen verdiepen in chemische en biologische processen met praktische toepassingen in de industrie.
Toekomstmogelijkheden
De studierichting Biotechnologische en chemische technieken in de dubbele finaliteit biedt je verschillende toekomstperspectieven na de 3de graad. Na het behalen van je diploma kun je kiezen voor een verdere studie in het hoger onderwijs of onmiddellijke tewerkstelling in laboratoria of industriële sectoren.
Verder studeren in het hoger onderwijs
Dankzij de wetenschappelijke en praktijkgerichte vorming van deze opleiding kun je doorstromen naar diverse opleidingen binnen het professioneel hoger onderwijs (hogeschool) of, mits theoretische voorbereiding, ook naar academische bachelors (universiteit).
Populaire professionele bacheloropleidingen aan de hogeschool (professionele bachelor):
🔬 Chemie (met afstudeerrichtingen zoals milieuzorg, farmaceutische en voedingsindustrie)
🧪 Medische laboratoriumtechnologie
🌱 Biomedische laboratoriumtechnologie
🏭 Voedings- en dieetkunde
🧬 Biotechnologie
⚙️ Industrieel productontwerpen
🔎 Milieu- en duurzaamheidsmanagement
Academische bacheloropleidingen aan de universiteit (eventueel via een schakel- of voorbereidingsprogramma):
🧑🔬 Biochemie en biotechnologie
💊 Farmaceutische wetenschappen
⚗️ Chemie
🌍 Milieuwetenschappen
🎓 Educatieve bachelor of master in STEM-vakken
Onmiddellijke tewerkstelling na de 3e graad
Wil je meteen aan de slag na het behalen van je diploma? Dankzij de praktijkgerichte vaardigheden en de behaalde beroepskwalificaties zijn er verschillende jobmogelijkheden binnen laboratoria en de industrie:
🧑🔬 Laboratoriumassistent in een onderzoeks- of kwaliteitscontrolelaboratorium (voeding, chemie, farmacie, milieulabo's, enz.)
🏭 Operator in de voedings-, chemische of farmaceutische industrie, met focus op productie- en kwaliteitscontroleprocessen
🧫 Labotechnische medewerker, gespecialiseerd in monstervoorbereiding en basistechnieken in analytische en microbiologische laboratoria
🔎 Kwaliteitscontrolemedewerker, verantwoordelijk voor het uitvoeren van testen en analyses in productieomgevingen
🌱 Medewerker in de milieutechnologie, met focus op waterzuivering, afvalverwerking of duurzaamheidsbeheer
Met deze opleiding kun je kiezen voor een boeiende carrière in laboratoria en industriële processen of je verder specialiseren via hoger onderwijs. De keuze ligt volledig bij jou!
Leerlingenprofiel
Een leerling uit de studierichting Biotechnologische en chemische technieken in de 3de graad:
🔬 Heeft een sterke interesse in wetenschap en technologie
- Is nieuwsgierig naar milieu, voeding, gezondheid en ecologie.
- Wil ontdekken hoe biochemische processen en technologieën worden toegepast in de industrie en maatschappij.
🧪 Denkt onderzoekend en probleemoplossend
- Werkt graag proefondervindelijk en neemt een analytische houding aan.
- Kan logisch redeneren en probleemoplossend denken, gesteund op wiskundige modellen en computersimulaties.
⚙️ Werkt nauwkeurig en methodisch
- Heeft oog voor precisie en detail, essentieel bij labo-experimenten en kwaliteitscontroles.
- Volgt strikte procedures en veiligheidsvoorschriften in een laboratorium- of productieomgeving.
🏭 Houdt van praktijkgerichte uitdagingen
- Werkt graag met laboapparatuur en analysetechnieken.
- Heeft interesse in chemische en biologische productiesystemen binnen de voedings-, farmaceutische en chemische industrie.
🌱 Is milieubewust en toekomstgericht
- Heeft aandacht voor duurzaamheid en ecologische toepassingen.
- Wil bijdragen aan innovatieve oplossingen in wetenschappen en industrie.
Deze studierichting is ideaal voor leerlingen die theorie en praktijk willen combineren in de wereld van biotechnologie en chemische processen.
Vaardigheden en competenties
In de studierichting Biotechnologische en chemische technieken verwerf je een combinatie van theoretische kennis en praktijkgerichte vaardigheden die essentieel zijn in laboratoria en industriële omgevingen:
🔬 Wetenschappelijke en analytische vaardigheden
- Toepassen van chemische, biologische en fysische principes in labo- en productieomgevingen.
- Doorlopen van een onderzoekscyclus: experimenten opzetten, data verzamelen, analyseren en rapporteren.
- Werken met analysetechnieken en laboratoriumapparatuur.
🧪 Labovaardigheden en kwaliteitscontrole
- Correct omgaan met labo-instrumenten, reagentia en veiligheidsprocedures.
- Uitvoeren van kwaliteitscontroles en procestechnische metingen binnen industriële sectoren.
- Nauwkeurig verwerken en interpreteren van meetresultaten en analysemethoden.
⚙️ Technische en procestechnische competenties
- Inzicht krijgen in productiesystemen binnen de voedings-, chemische en farmaceutische industrie.
- Onderhouden en optimaliseren van industriële processen en productielijnen.
- Herkennen en oplossen van technische storingen en afwijkingen in productieprocessen.
📊 Probleemoplossend en kritisch denken
- Analyseren van experimentele data en onderzoeksresultaten.
- Kritisch nadenken over duurzame en innovatieve toepassingen binnen de sector.
- Werken met computersimulaties en digitale tools ter ondersteuning van experimenten en procesoptimalisatie.
🤝 Samenwerking en professionele vaardigheden
- Efficiënt werken in teamverband binnen een labo- of productieteam.
- Nauwkeurig rapporteren en communiceren over analyses, experimenten en procesgegevens.
- Inzicht in veiligheids- en milieuregels binnen laboratoria en industriële omgevingen.
Deze vaardigheden bereiden je voor op een carrière in laboratoria, kwaliteitscontrole en industriële processen, of een verdere studie binnen de wetenschappelijke en technologische sectoren.
Lessentabel
| Vak | 5SBT | 6SBT | |
|---|---|---|---|
| Algemeen gedeelte | |||
| Levensbeschouwing | 2 | 2 | |
| Lichamelijke opvoeding | 2 | 2 | |
| Nederlands | 3 | 2 | |
| Engels | 2 | 2 | |
| Frans | 2 | 2 | |
| Wiskunde | 2 | 2 | |
| Geschiedenis incl burgerschap | 2 | 1 | |
| Aardrijkskunde | 1 | 1 | |
| Economie | - | 1 | |
| Artistieke expressie | 1 | - | |
| Specifiek gedeelte | |||
| Wiskunde | - | 1 | |
| Fysica | 1 | - | |
| Biologie | 3 | 3 | |
| Chemie | 3 | 3 | |
| Biotechnologische en chemische technieken: chemie | 6 | 6 | |
| Biotechnologische en chemische technieken: biologie | 1 | 2 | |
| Biotechnieken: fysica | - | 2 | |
| Totaal | 32 | 32 |
Veelgestelde vragen (FAQ) over biotechnologische en chemische technieken
Biotechnologische en chemische technieken is een theoretisch-praktische STEM-richting binnen de dubbele finaliteit. De opleiding combineert een wetenschappelijke basis met praktijkervaring in laboratoriumtechnieken, chemische en biologische processen, en industriële toepassingen.
Deze studierichting is ideaal voor leerlingen die geïnteresseerd zijn in chemie, biologie en laboratoriumwerk, en graag onderzoekend en probleemoplossend denken. Nauwkeurig werken, analytisch redeneren en interesse in duurzame en innovatieve technologieën zijn belangrijke eigenschappen.
Beide richtingen behoren tot het STEM-domein binnen de dubbele finaliteit, maar de focus verschilt:
- Biotechnologische en chemische technieken richt zich op laboratoriumonderzoek, chemische processen en biotechnologie.
- Elektromechanische technieken combineert elektriciteit, mechanica en automatisering voor het ontwerpen en onderhouden van industriële systemen.
Na het afronden van deze studierichting behaal je de beroepskwalificaties van:
- Labotechnische medewerker
- Laboratoriumassistent
- Operator in de voedings-, chemische en farmaceutische industrie
Ja! Deze studierichting bereidt je voornamelijk voor op professionele bacheloropleidingen zoals Chemie, Biotechnologie, Medische laboratoriumtechnologie en Voedings- en dieetkunde. Ook academische bachelors zoals Farmaceutische wetenschappen en Biochemie en biotechnologie zijn mogelijk.
Ja! Je kunt meteen aan de slag als laboratoriumassistent, kwaliteitscontrolemedewerker of operator in laboratoria en industriële sectoren zoals de chemische, farmaceutische en voedingsindustrie.
De opleiding combineert theorie en praktijk, waarbij je veel tijd doorbrengt in het laboratorium en met procestechnieken. Je leert werken met labo-apparatuur, voert experimenten uit en analyseert meetresultaten.
Deze studierichting is ideaal als je:
✅ Interesse hebt in chemie, biologie en labo-onderzoek
✅ Graag praktisch en nauwkeurig werkt in een wetenschappelijke omgeving
✅ Een gevarieerde opleiding wil die je voorbereidt op zowel de arbeidsmarkt als hoger onderwijs